@JeroenE#66277 De Rabobank is niet langer de enige die gegevens uitwisselt met SurePay, dat doen alle grote banken inmiddels. Dat SurePay een onderdeel is van het Rabo-concern maakt in wezen weinig uit in dit geval. Als het nodig zou zijn, zouden de andere banken gewoon een aandeel in SurePay kunnen nemen, waardoor deling binnen verbonden personen van elke bank toegestaan is. Je zou eigenlijk liever hebben dat SurePay in eigendom en beheer is van de centrale bank (DNB), maar wellicht dat dat nog komt. In dat geval wordt het een soort semi-overheidsdienst, waar we misschien meer vertrouwen in kunnen hebben.
Overheid of niet, de AVG geldt ook voor het delen van deze persoonsgegevens en dus moet je de AVG goed begrijpen. De AVG staat ongebreideld verzamelen en verwerken van persoonsgegevens niet toe, tenzij er uiteraard een gerechtvaardigd belang is. Die rechtvaardiging moet dan wel komen uit een wettelijke plicht of een algemeen maatschappelijk belang, beiden objectief vast te stellen. Denk bijvoorbeeld aan de gegevens die de Belastingdienst allemaal verwerkt. Zelfs die worden overigens regelmatig op de vingers getikt waar het om de AVG gaat, denk aan het inwinnen en bewaren van flitspaalgegevens.
De banken (Betaalvereniging Nederland) hebben in de aanloop naar dit systeem (dat feitelijk oude systemen vervangt, die het tot medio 2000 hebben gedaan) onderzoek gedaan naar fraude door het gebruik van valse namen bij bankrekeningnummers. Daaruit bleek dat er behoorlijk vaak geld werd overgemaakt onder een andere naam dan die van de rekeninghouder. Om deze fraude tegen te gaan is de naam-nummercheck (her)ingevoerd, met (aldus diezelfde banken) grandioos resultaat. Dat maakt dat het algemeen belang (bescherming van rekeninghouders tegen fraude) deze inbreuk op de privacy en de AVG rechtvaardigt.
Dan valt er ook nog te kijken naar de manier waarop het systeem werkt, wat op zich wel heel netjes is als het om privacy gaat. Zoals gezegd worden de ingevoerde naam en de IBAN samen naar SurePay gestuurd (SOAP-request met beide als verplichte argumenten denk ik) en het antwoord is 1 - klopt totaal niet, 2 - klopt helemaal wel, of 3 - suggestie voor een iets andere naam (althans, zo begrijp ik). Met name omdat optie 1 is ingebouwd, wordt er niet te veel prijsgegeven, je krijgt alleen de melding dat de combinatie niet klopt. Succes met verder raden!
Als ik alleen een IBAN doorgeef, wordt er niks gecheckt (wellicht zullen de meeste banken de opdracht niet accepteren). Als ik een geheel onjuiste naam opgeef, krijg ik alleen melding 1: combinatie klopt niet, weet je zeker dat je wil overmaken? Als ik een deels onjuiste naam opgeef, dan krijg ik de suggestie uit de database. Als ik een onjuist IBAN doorgeef, krijg ik dat dus ook, maar in beide gevallen krijg ik geen informatie over wat het wel moet zijn. Optie 2 is natuurlijk helemaal prima.
Afhankelijk van hoe optie 3 in elkaar steekt (toegestane foutmarge) is dat best een logische keuze. Ik ken immers kennelijk (zo ongeveer) de naam van de rekeninghouder al. Het gevaar schuilt er echter in dat ik met een brute force attack allerlei namen ga uitproberen op één IBAN en zo uiteindelijk bij optie 2 of 3 uitkom. Of andersom; ik pak jou naam en ga met een bfa alle mogelijke IBANs af om te kijken wat jouw rekeningnummer is. Hiertegen zullen de apps van de banken wel beveiligd moeten zijn (wat denk ik ook wel gebeurd is) en moet de API niet openbaar zijn. Voor zover ik weet is hij dat niet, dus kan ik niet buiten de bank-apps om gegevens uitvragen.
Heikel punt is echter (maar dat geldt ook voor de PSD2) dat mijn gegevens wel in de database terechtkomen, zelfs al is bunq niet aangesloten bij SurePay. Als ik naar de ABN, ING, SNS of Rabo overmaak, dan komen mijn gegevens via de andere rekeninghouder wel in de database van SurePay. Welke bank ik ook gebruik, mijn naam en rekeningnummer komen altijd mee met mijn overschrijving. In het geval van de naam-nummercheck is dat wel verstandig, omdat je natuurlijk een zo volledig mogelijke database wil aanleggen. Je wil niet dat oplichters massaal uitwijken naar bunq om onder de naam-nummercontrole uit te kunnen komen.
Er wordt dus op zich weinig privacy uitgegeven door de naam-nummercheck, terwijl er wel een relatief groot veiligheidsrisico mee wordt afgedicht. Toch fijn dat de banken zo aan ons denken en zo bezorgd zijn om de veiligheid van onze centjes! Of zou het gewoon het afdekken van aansprakelijkheid zijn? De banken een beetje kennende gaat het om het laatste, want ik kan me niet voorstellen dat ze ineens wat zijn gaan geven om onze zuurverdiende centjes.
Enger vind ik persoonlijk dat door middel van PSD2 bedrijven via andere rekeninghouders aan mijn gegevens kunnen komen. Dat gaat namelijk niet alleen over mijn naam en IBAN, maar ook over hoeveel aan wat ik waar uitgeef. Als een bedrijf met een goeie app van tien mensen met wie ik veel bankverkeer heb, toestemming krijgt, maar van mij niet, dan kunnen zij toch een redelijk beeld van mij krijgen. Dat is dus waar onder andere het geciteerde artikel 71 van de AVG tegen moet beschermen.
Dat bunq niet meedoet aan de naam-nummercontrole is op zich een goed punt, als zij om privacy geven en hun klanten een beetje slim inschatten (dat je niet zomaar geld gaat zitten overmaken naar wildvreemden). Uiteindelijk komt het hele klantenbestand van bunq wel in de database en kan je je dus afvragen waarom bunq zo fier weigert. Het heeft niet zoveel nut, lijkt het. Het heeft wel nut als ik 25 IBANs heb, waarvan ik er maar 2 gebruik voor uitgaande betalingen. De andere 23 IBANs komen dan niet in de database van SurePay en blijven dus geheim voor anderen (uitgezonderd de autoriteiten die toegang hebben tot alle gegevens van bunq).
Waar bunq bij de naam-nummercontrole een keuze heeft, heeft bunq dat bij PSD2 niet en bunq loopt met een open source API mijlenver voor op andere banken. Dat maakt dat bunq ook al de nodige maatregelen heeft ingebouwd om de veiligheid te borgen, maar ook al een schare heeft die op basis van bunq apps aan het bouwen is of heeft gebouwd. Dat maakt dat bunq al een ecosysteem heeft en zelf in handen heeft hoe zij met PSD2 zal omgaan. Toegang tot de gegevens zit bij bunq zo diep in de systemen verweven, waar andere banken prehistorische systemen moeten gaan aansluiten op zoiets als een internet, dat nog niet eens bestond toen de systemen gebouwd werden. Dat is vragen om problemen. Ik denk daarom dat ik bij bunq wel veilig zit met PSD2, al zou ik er gebruik van willen maken.